Research Article
BibTex RIS Cite

Van Dijk’in Eleştirel Söylem Analizi Bağlamında Azerbaycan ve Ermenistan Arasındaki Savaşa İlişkin Le Monde ve Le Figaro’da kullanılan Haber Başlık ve Girişlerinin Analizi

Year 2022, Volume: 4 Issue: 1, 46 - 65, 31.01.2022
https://doi.org/10.47771/aid.1032556

Abstract

Bu çalışmada Fransız gazeteleri Le Monde ve Le Figaro’nun Azerbaycan ve Ermenistan arasında çıkan savaşla ilgili haberleri nasıl sundukları ve olayların haberleştirilirken nasıl kurgulandığı, T.A. Van Dijk’in söylem analizi temel alınarak anlatılmaya çalışılacaktır. Her iki gazetenin de olayları haberleştirirken kullandıkları haber başlık ve girişlerinde tarafsız olmadıkları gösterilmeye çalışılacaktır. İletişim araştırmalarında eleştirel yaklaşım habere ait değerlendirmelerde, haber üretim sürecinin iktidar ve güç ilişkileri tarafından belirlendiğini ve haber metninin bir söylem olduğunu kabul etmektedir. Bu bağlamda Fransa’da 5 Ekim-19 Ekim2020 tarihleri arasında çıkan, Le Monde ve Le Figaro’nun çevrim içi arşivleri incelenmiş, T.A. Van Dijk’in söylem analizi temel alınarak Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki savaşta kullanılan haber başlık ve girişlerin makro ve mikro yapısal analizi yapılarak, haberin nasıl örtük biçimde bağlamından kopartılarak verildiği gösterilmeye çalışılacaktır.

References

  • Bozkurt, E.S. (2017). Söylem Analizi Bağlamında Saatleri Ayarlama Enstitüsü Romanına Yönelik Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi Türk Dili Ve Edebiyatı Araştırmaları, 371-390.
  • Büyükkantarcıoğlu, S. N. (2012). Söylem İncelemelerinde Eleştirel Dilbilimsel Boyut: Eleştirel Söylem Çözümlemesi ve Ötesi. Haberi Eleştirmek, Ed: Ömer Özer, Konya: Literatürk Yayınları.
  • Çeli̇k, H. ve Ekşi̇, H. (2013). Söylem Analizi. Marmara University Atatürk Education Faculty Journal of Educational Sciences, 27 (27), 99-117.
  • Doruk, Ö. (2013). Disiplin Toplumu ve Haber Söylemi: Gökkuşağı Derneği’nce Yapılması Planlanan Yürüyüşün Engellenmesine İlişkin Haberlerin Çözümlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi, İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, Sayı: 1(2), 106-132.
  • Eagleton, T. (2011). İdeoloji. (Çev. Muttalip Özcan), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Ercan, G. ve Danış, P. (2019). Söylem, Söylem Çözümlemesi ve Eleştirel Söylem Çözümlemesi: Tanımları ve Kapsamları. Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 6 (2) , 527-552. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuefad/issue/49601/596349
  • Evre, B. (2009). Söylem Analizine Yönelik Farklı Yaklaşımlar: Bir Sınıflandırma Girişimi, Medyada Gerçekliğin İnşası Türk Medya Söylemine Eleştirel Bir Bakış içinde, Ed. Parlak İ. Konya: Çizgi Kitabevi.
  • İnal, A. (1996). Haberi Okumak. İstanbul: Temuçin Yayınları.
  • ÖZER, Ö. (2008). İdeolojik Atmosferin Kapsama Alanı: Bozüyük Olaylarının Ortadoğu ve Ülkede Özgür Gündem Gazetelerinde Sunumu Örneğinde Haber Söyleminde Yapılan İdeolojik Üretime İlişkin Yeni Bir Çözümleme. Türkiye'de Sivil İtaatsizlik Toplumsal Hareketler ve Basın (Der: E. Dağtaş). Ankara: Ütopya Yayınevi.
  • Özer, Ö. (2012). Teun Van Dijk Örneğinde Eleştirel Söylem Çözümlemeleri, Ö. Özer (Ed.) Haberi Eleştirmek, Konya: Literatürk.
  • Palmer, R.E. (2008). Hermenötik. (Çev. İbrahim Görener), İstanbul: Ağaç Kitabevi Yayınları.
  • Ülkü, G. (2004). Söylem Çözümlemesinde Yöntem Sorunu ve Van Dijk Yöntemi, Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi, Der: Ç. Dursun, Ankara: Elips Yayınları.
  • Van Dijk, T.A. (1988). News As Discourse. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
  • Van Dijk, T. A. (2003). Critical Discourse Analysis. D. Schiffrin., D. Tannen, & E., H. Hamilton. (Ed.), In The Handbook of Discourse Analysis, Oxford: Blakwell Publishing.
  • Van Dijk, T. (2009). Critical Discourse Studies: A Sociocognitive Approach, In Ruth Wodak & Michael Meyer (Eds.), Methods of Critical Discourse Analysis, London: Sage.
  • The Human Rights Watch Report, Azerbaijan: Seven Years of Conflict in Nagorno-Karabakh (1994), https://www.hrw.org/reports/AZER%20Conflict%20in%20N-K%20Dec94_0.pdf Erişim tarihi: 26.11.2020
  • Haber7.com, “Son dakika: Ermenistan ateşkesi ihlal etti: Çok sayıda ölü ve yaralı var” https://www.haber7.com/dunya/haber/3022633-son-dakika-ermenistan-ateskesi-ihlal-etti-cok-sayida-olu-ve-yarali-var Erişim tarihi: 11.10.2020
  • Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan, “No: 336/20, Information of the Press Service Department of the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan on the telephone conversation between the Minister of Foreign Affairs Jeyhun Bayramov and Ivan Korčok, the Minister of Foreign and European Affairs of the Slovak Republic (En/Ru)” https://www.mfa.gov.az/en/news/6948/view Erişim tarihi: 20.11.2020
  • Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan, “No: 338/20, Information of the Press Service Department of the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan on the meeting of Foreign Minister Jeyhun Bayramov with the newly appointed Ambassador of the Kingdom of the Netherlands” https://www.mfa.gov.az/en/news/6950/view Erişim tarihi: 20.11.2020
Year 2022, Volume: 4 Issue: 1, 46 - 65, 31.01.2022
https://doi.org/10.47771/aid.1032556

Abstract

References

  • Bozkurt, E.S. (2017). Söylem Analizi Bağlamında Saatleri Ayarlama Enstitüsü Romanına Yönelik Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi Türk Dili Ve Edebiyatı Araştırmaları, 371-390.
  • Büyükkantarcıoğlu, S. N. (2012). Söylem İncelemelerinde Eleştirel Dilbilimsel Boyut: Eleştirel Söylem Çözümlemesi ve Ötesi. Haberi Eleştirmek, Ed: Ömer Özer, Konya: Literatürk Yayınları.
  • Çeli̇k, H. ve Ekşi̇, H. (2013). Söylem Analizi. Marmara University Atatürk Education Faculty Journal of Educational Sciences, 27 (27), 99-117.
  • Doruk, Ö. (2013). Disiplin Toplumu ve Haber Söylemi: Gökkuşağı Derneği’nce Yapılması Planlanan Yürüyüşün Engellenmesine İlişkin Haberlerin Çözümlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi, İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, Sayı: 1(2), 106-132.
  • Eagleton, T. (2011). İdeoloji. (Çev. Muttalip Özcan), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Ercan, G. ve Danış, P. (2019). Söylem, Söylem Çözümlemesi ve Eleştirel Söylem Çözümlemesi: Tanımları ve Kapsamları. Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 6 (2) , 527-552. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuefad/issue/49601/596349
  • Evre, B. (2009). Söylem Analizine Yönelik Farklı Yaklaşımlar: Bir Sınıflandırma Girişimi, Medyada Gerçekliğin İnşası Türk Medya Söylemine Eleştirel Bir Bakış içinde, Ed. Parlak İ. Konya: Çizgi Kitabevi.
  • İnal, A. (1996). Haberi Okumak. İstanbul: Temuçin Yayınları.
  • ÖZER, Ö. (2008). İdeolojik Atmosferin Kapsama Alanı: Bozüyük Olaylarının Ortadoğu ve Ülkede Özgür Gündem Gazetelerinde Sunumu Örneğinde Haber Söyleminde Yapılan İdeolojik Üretime İlişkin Yeni Bir Çözümleme. Türkiye'de Sivil İtaatsizlik Toplumsal Hareketler ve Basın (Der: E. Dağtaş). Ankara: Ütopya Yayınevi.
  • Özer, Ö. (2012). Teun Van Dijk Örneğinde Eleştirel Söylem Çözümlemeleri, Ö. Özer (Ed.) Haberi Eleştirmek, Konya: Literatürk.
  • Palmer, R.E. (2008). Hermenötik. (Çev. İbrahim Görener), İstanbul: Ağaç Kitabevi Yayınları.
  • Ülkü, G. (2004). Söylem Çözümlemesinde Yöntem Sorunu ve Van Dijk Yöntemi, Haber Hakikat ve İktidar İlişkisi, Der: Ç. Dursun, Ankara: Elips Yayınları.
  • Van Dijk, T.A. (1988). News As Discourse. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
  • Van Dijk, T. A. (2003). Critical Discourse Analysis. D. Schiffrin., D. Tannen, & E., H. Hamilton. (Ed.), In The Handbook of Discourse Analysis, Oxford: Blakwell Publishing.
  • Van Dijk, T. (2009). Critical Discourse Studies: A Sociocognitive Approach, In Ruth Wodak & Michael Meyer (Eds.), Methods of Critical Discourse Analysis, London: Sage.
  • The Human Rights Watch Report, Azerbaijan: Seven Years of Conflict in Nagorno-Karabakh (1994), https://www.hrw.org/reports/AZER%20Conflict%20in%20N-K%20Dec94_0.pdf Erişim tarihi: 26.11.2020
  • Haber7.com, “Son dakika: Ermenistan ateşkesi ihlal etti: Çok sayıda ölü ve yaralı var” https://www.haber7.com/dunya/haber/3022633-son-dakika-ermenistan-ateskesi-ihlal-etti-cok-sayida-olu-ve-yarali-var Erişim tarihi: 11.10.2020
  • Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan, “No: 336/20, Information of the Press Service Department of the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan on the telephone conversation between the Minister of Foreign Affairs Jeyhun Bayramov and Ivan Korčok, the Minister of Foreign and European Affairs of the Slovak Republic (En/Ru)” https://www.mfa.gov.az/en/news/6948/view Erişim tarihi: 20.11.2020
  • Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan, “No: 338/20, Information of the Press Service Department of the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Azerbaijan on the meeting of Foreign Minister Jeyhun Bayramov with the newly appointed Ambassador of the Kingdom of the Netherlands” https://www.mfa.gov.az/en/news/6950/view Erişim tarihi: 20.11.2020
There are 19 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Communication and Media Studies
Journal Section Araştırma Makaleleri
Authors

İbrahim Emre Günay 0000-0003-0657-8164

Early Pub Date January 31, 2022
Publication Date January 31, 2022
Published in Issue Year 2022Volume: 4 Issue: 1

Cite

APA Günay, İ. E. (2022). Van Dijk’in Eleştirel Söylem Analizi Bağlamında Azerbaycan ve Ermenistan Arasındaki Savaşa İlişkin Le Monde ve Le Figaro’da kullanılan Haber Başlık ve Girişlerinin Analizi. Aksaray İletişim Dergisi, 4(1), 46-65. https://doi.org/10.47771/aid.1032556