Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Sorun Odaklı Medya: Çözüm Gazeteciliği Bağlamında Ekonomi Haberlerine Yönelik Bir İnceleme

Yıl 2024, , 1 - 22, 31.01.2024
https://doi.org/10.47771/aid.1390793

Öz

Medya, tarihsel süreç boyunca bireyleri yaşanan gelişmelere dair bilgilendirmekte, toplumun haber alma hakkını yerine getirmeye çalışmaktadır. Ancak medyanın sıklıkla sorunlar üzerinden çizdiği haber çerçevesi eleştirilmekte, haberin çözümleri de içermesi gerektiği yönünde bir önerme söz konusudur. Buradan hareketle ortaya çıkan çözüm gazeteciliği, toplumun yaşadığı sorunların dile getirilmesinin yanı sıra çözüm önerilerini içeren bir habercilik anlayışını kapsamaktadır. Bu çalışma, Türk medyasındaki ekonomi haberlerini çözüm gazeteciliği perspektifinde ele almakta, yaşanan ekonomik sorunların nasıl çerçevelendiğini nicel ve nitel içerik analizi yöntemi ile incelemektedir. Bu bağlamda Türk medyasında ekonomik sorunların hangi yönlerinin öne çıkarıldığı, çözüm önerilerine ne denli yer verildiği çalışmanın ana temasını oluşturmaktadır. Çalışmada internet sayfası en çok tıklanan beş basılı gazetenin (Hürriyet, Milliyet, Sözcü, Sabah, Cumhuriyet) ekonomiye ilişkin bakış açıları değerlendirildiğinde; nitelikli ve yeterli bir çözüm gazeteciliğinden söz etmek mümkün değildir. Gazetelerin ekonomik sorunları politik bir düzlemde ele alması, çözüm gazeteciliğinin önündeki en büyük engel olarak görülmektedir. Ayrıca araştırma bulguları gazetelerin çözüm önerisi sunan haberlerde dahi çözüm gazeteciliği bilinci ve farkındalığı ile hareket etmediğini göstermektedir.

Etik Beyan

Yazar, çalışmanın etik kurul izni gerektirmediğini beyan eder

Destekleyen Kurum

Çalışma herhangi bir kurum ya da kuruluştan destek almamıştır.

Kaynakça

  • Aitamurto, T. & Varma, A. (2018). The constructive role of journalism: Contentious metadiscourse on constructive journalism and solutions journalism. Journalism Practice, 12(6), 695-713.
  • Altun, T. ve Tarhan, M. (2023, Ocak 1). 2023'te dünyayı Rusya-Ukrayna krizinin etkileri ve enerji krizi riski bekliyor. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/2023te-dunyayi-rusya-ukrayna-krizinin-etkileri-ve-enerji-krizi-riski-bekliyor/2776757 adresinden alınmıştır.
  • Associated Press (2008). A new model for news: studying the deep structure of young-adult news consumption. New York: The Associated Press and the Context-Based Research Group.
  • Bansal, S. & Martin, C. (2015). Solutions Journalism Toolkit. New York: Solutions Journalism Network.
  • BBC Türkçe (2023, Eylül 11). Mehmet Şimşek: Önceliğimiz enflasyon, kredileri sınırlayacağız. https://www.bbc.com/turkce/articles/c80gjl7klgro adresinden edinilmiştir.
  • Benesch, S. (1998). The rise of solutions journalism. Columbia Journalism Review, 36(6), 36-39.
  • Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi: Teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Ciobanu, M. (2018, February 14). With its latest series the Upside, the Guardian will focus on solutions journalism in five key areas. https://www.journalism.co.uk/news/with-its-latest-series-the-upside-the-guardian-will-focus-on-solutions-journalism-in-five-key-areas/s2/a717656/ adresinden alınmıştır.
  • Cumhuriyet. (2021, Nisan 16). 128 milyar dolar tartışması: Nasıl başladı? https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/128-milyar-dolar-tartismasi-nasil-basladi-1828662 adresinden alınmıştır.
  • Curry, A. L. & Hammonds, K. H. (2014). The power of solutions journalism. Solutions Journalism Network, 7, 1-14.
  • Curry, A., Stroud, N. J. & McGregor, S. C. (2016). Solutions journalism and news engagement. Massachusetts: Engaging News Project.
  • Dalay, Ç. (2021, Ekim 27). Yapıcı gazetecilik ve çözüm gazeteciliği. https://m.bianet.org/bianet/medya/252359-yapici-gazetecilik-ve-cozum-gazeteciligi adresinden alınmıştır.
  • Dobelli, R. (2020). Stop reading the news: A manifesto for a happier, calmer and wiser life. UK: Hachette.
  • Dyer, J. (2015). Solutions Journalism. Nieman Reports, Spring, 14–17.
  • Eğilmez, M. (2022, Haziran 12). Yüksek Kur ve Yüksek Enflasyonun Nedenleri. https://www.mahfiegilmez.com/2022/06/yuksek-kur-ve-yuksek-enflasyonun.html adresinden alınmıştır.
  • Eğilmez, M. (2023, Haziran 5). Rasyonel, İrrasyonel. https://www.mahfiegilmez.com/2023/06/rasyonel-irrasyonel.html adresinden edinilmiştir.
  • Hammonds, K. H. (2016, December 2). Lab test: Solutions journalism beats brand x. https://thewholestory.solutionsjournalism.org/lab-test-solutions-journalism-beats-brand-x-b9d730108155 adresinden alınmıştır.
  • IPSOS (2023, Temmuz 6). Toplumun %84’ü için en önemli sorun ekonomi. https://www.ipsos.com/tr-tr/toplumun-84u-icin-en-onemli-sorun-ekonomi adresinden edinilmiştir.
  • Jackson, J. (2019). You are what you read, why changing your media diet can change the world. London: Unbound.
  • Karatabanoğlu, S. (2021, Mayıs 11). Gazetecilikte değişen odak: Çözüm gazeteciliği. https://www.newslabturkey.org/2021/05/11/gazetecilikte-degisen-odak-cozum-gazeteciligi/ adresinden alınmıştır.
  • Kasriel, E. (2016, August 31). Why we need solutions-focused journalism. http://www.bbc.co.uk/blogs/academy/entries/be8991c7-c1c7-42e6-a371-f40278838fa2 adresinden alınmıştır.
  • Li, M. (2021). The synergistic effects of solutions journalism and corporate social responsibility advertising. Digital Journalism, 9(3), 336-363.
  • Li, Y. (2023). Assessing the role performance of solutions journalism in a global pandemic. Journalism Practice, 17(7), 1445-1464.
  • Lough, K. & McIntyre, K. (2021). Transitioning to solutions journalism: one newsroom's shift to solutions-focused reporting. Journalism Studies, 22(2), 193-208.
  • McGregor, S. C. & Stroud, N. J. (2016). How one community responded to solutions journalism. Massachusetts: Engaging News Project, 1-8.
  • McIntyre, K. (2019). Solutions journalism: The effects of including solution information in news stories about social problems. Journalism Practice, 13(1), 16-34.
  • McIntyre, K. E. (2015). Constructive journalism: The effects of positive emotions and solution information in news stories. Chapel Hill: The University of North Carolina Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • McIntyre, K. E. & Lough, K. (2021). Toward a clearer conceptualization and operationalization of solutions journalism. Journalism, 22(6), 1558-1573.
  • McIntyre, K., Lough, K. & Manzanares, K. (2018). Solutions in the shadows: The effects of photo and text congruency in solutions journalism news stories. Journalism & Mass Communication Quarterly, 95(4), 971-989.
  • McIntyre, K. & Sobel, M. (2017). Motivating news audiences: shock them or provide them with solutions? Communication & Society, 30(1), 39–56.
  • Midberry, J. & Dahmen, N. S. (2020). Visual solutions journalism: A theoretical framework. Journalism Practice, 14(10), 1159-1178.
  • Muratoğlu, M. (2022, Eylül 6). Öyle hedefe böyle enflasyon! https://www.sozcu.com.tr/2022/yazarlar/murat-muratoglu/oyle-hedefe-boyle-enflasyon-7348182/ adresinden alınmıştır.
  • Murray, C. & Stroud, N. J. (2019). The keys to powerful solutions journalism. Texas: Center for Media Engagement.
  • Nelson, J. L., & Dahmen, N. S. (2023). Appealing to news audiences or news funders? An empirical analysis of the solutions journalism network’s revenue project. Journalism Practice, 1-18. doi: 10.1080/17512786.2023.2209779
  • Powers, E. & Curry, A. (2019). No quick fix: How journalists assess the impact and define the boundaries of solutions journalism. Journalism Studies, 20(15), 2237-2257.
  • Reeve, C. (2017, October 25). News and the negativity bias: What the research says. https://the-wholestory.solutionsjournalism.org/news-and-the-negativity-bias-what-the-research-says-78a0bca05b11 adresinden alınmıştır.
  • Reporters d’Espoirs (n.d.). Notre mission, notre histoire. Eylül 15, 2023 tarihinde http://www.reportersdespoirs.org/notre-mission/ adresinden alınmıştır.
  • Scott, C. (2016, Septemver 15). Why solutions journalism is guiding editorial decisions at the Huffington Post. https://www.journalism.co.uk/news/how-solutions-journalism-is-guiding-editorial-decisions-at-the-huffington-post/s2/a674342/ adresinden alınmıştır.
  • Similiarweb (2023, Aralık 1). En popüler web siteleri sıralaması: Türkiye genelinde en çok ziyaret edilen web siteleri. https://www.similarweb.com/tr/top-websites/turkey/ adresinden edinilmiştir.
  • SJN (n.d.). Mission. Eylül 15, 2023 tarihinde https://www.solutionsjournalism.org/about adresinden alınmıştır.
  • Sözcü. (2021a, Mart 20). Naci Ağbal’ın 132 günü: Ne dedi, ne yaptı, neden gönderildi? https://www.sozcu.com.tr/2021/ekonomi/naci-agbalin-132-gunu-ne-dedi-ne-yapti-neden-gitti-6325138/ adresinden alınmıştır.
  • Sözcü. (2021b, Mart 20). Naci Ağbal’ın görevden alınmasına tepkiler: Ekonomik intihar. https://www.sozcu.com.tr/2021/ekonomi/naci-agbalin-gorevden-alinmasina-tepkiler-6324921/?utm_source=ilgili_haber&utm_medium=free&utm_campaign=ilgilihaber adresinden alınmıştır.
  • T24. (2023, Haziran 9). Kavcıoğlu’nun 2 yıldan uzun süren Merkez Bankası başkanlığı karnesi: Enflasyon yüzde 85’in üzerini gördü; dolar kuru patladı. https://t24.com.tr/haber/sahap-kavcioglu-nun-2-yildan-uzun-suren-merkez-bankasi-baskanligi-basarisizliklarla-dolu,1114660 adresinden alınmıştır.
  • Thier, K. & Lin, T. (2022). How solutions journalism shapes support for collective climate change adaptation. Environmental Communication, 16(8), 1027-1045.
  • Thier, K., Abdenour, J., Walth, B. & Dahmen, N. S. (2021). A narrative solution: The relationship between solutions journalism, narrative transportation, and news trust. Journalism, 22(10), 2511-2530.
  • Ünüvar, İ., & Aktaş, H. (2022). Dünyada ve Türkiye’de Covid-19 pandemisinin ekonomik etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 25(1), 124-140.
  • Wenzel, A., Gerson, D., Moreno, E., Son, M. & Morrison Hawkins, B. (2018). Engaging stigmatized communities through solutions journalism: Residents of South Los Angeles respond. Journalism, 19(5), 649-667.
  • Yeniçağ. (2021, Ekim 14). Hangi Merkez Bankası Başkanı döneminde dolar ne kadar arttı? https://www.yenicaggazetesi.com.tr/hangi-baskan-doneminde-dolar-ne-oldu-480283h.htm adresinden alınmıştır.
  • Yıldızgörür, M. R. (2023). Ne önemi var? Okuyucuların haberden kaçınma davranışları üzerine nitel bir araştırma. Etkileşim, 11, 266-290.
  • Yılmaz, T. (2022, Ocak 24). Holdingler reel büyüme hedefliyor. Erişim: https://www.ekonomist.com.tr/makale/holdingler-reel-buyume-hedefliyor-28557 adresinden edinilmiştir.

Problem-Oriented Media: An Analysis of Economic News in the Context of Solutions Journalism

Yıl 2024, , 1 - 22, 31.01.2024
https://doi.org/10.47771/aid.1390793

Öz

The media informs individuals about developments throughout the historical process and tries to serve society's right to receive news. However, the news framework that the media often draws through problems is criticized, and there is a suggestion that the news should also include solutions. Solution journalism, which emerged from this point of view, covers an understanding of journalism that includes solution proposals as well as expressing the problems experienced by the society. This study examines the economic news in the Turkish media from the perspective of solution journalism and analyzes how the economic problems are framed through quantitative and qualitative content analysis. When the perspectives on economic problems of the five printed newspapers (Hürriyet, Milliyet, Sözcü, Sabah, Cumhuriyet) whose websites are the most clicked on are evaluated, it is not possible to talk about a qualified and sufficient solution journalism. The fact that newspapers cover economic problems from a political perspective is seen as the biggest obstacle to solution journalism. In addition, the findings of the research show that newspapers do not behave with the consciousness and awareness of solution journalism even in news items that offer solutions.

Kaynakça

  • Aitamurto, T. & Varma, A. (2018). The constructive role of journalism: Contentious metadiscourse on constructive journalism and solutions journalism. Journalism Practice, 12(6), 695-713.
  • Altun, T. ve Tarhan, M. (2023, Ocak 1). 2023'te dünyayı Rusya-Ukrayna krizinin etkileri ve enerji krizi riski bekliyor. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/2023te-dunyayi-rusya-ukrayna-krizinin-etkileri-ve-enerji-krizi-riski-bekliyor/2776757 adresinden alınmıştır.
  • Associated Press (2008). A new model for news: studying the deep structure of young-adult news consumption. New York: The Associated Press and the Context-Based Research Group.
  • Bansal, S. & Martin, C. (2015). Solutions Journalism Toolkit. New York: Solutions Journalism Network.
  • BBC Türkçe (2023, Eylül 11). Mehmet Şimşek: Önceliğimiz enflasyon, kredileri sınırlayacağız. https://www.bbc.com/turkce/articles/c80gjl7klgro adresinden edinilmiştir.
  • Benesch, S. (1998). The rise of solutions journalism. Columbia Journalism Review, 36(6), 36-39.
  • Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi: Teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Ciobanu, M. (2018, February 14). With its latest series the Upside, the Guardian will focus on solutions journalism in five key areas. https://www.journalism.co.uk/news/with-its-latest-series-the-upside-the-guardian-will-focus-on-solutions-journalism-in-five-key-areas/s2/a717656/ adresinden alınmıştır.
  • Cumhuriyet. (2021, Nisan 16). 128 milyar dolar tartışması: Nasıl başladı? https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/128-milyar-dolar-tartismasi-nasil-basladi-1828662 adresinden alınmıştır.
  • Curry, A. L. & Hammonds, K. H. (2014). The power of solutions journalism. Solutions Journalism Network, 7, 1-14.
  • Curry, A., Stroud, N. J. & McGregor, S. C. (2016). Solutions journalism and news engagement. Massachusetts: Engaging News Project.
  • Dalay, Ç. (2021, Ekim 27). Yapıcı gazetecilik ve çözüm gazeteciliği. https://m.bianet.org/bianet/medya/252359-yapici-gazetecilik-ve-cozum-gazeteciligi adresinden alınmıştır.
  • Dobelli, R. (2020). Stop reading the news: A manifesto for a happier, calmer and wiser life. UK: Hachette.
  • Dyer, J. (2015). Solutions Journalism. Nieman Reports, Spring, 14–17.
  • Eğilmez, M. (2022, Haziran 12). Yüksek Kur ve Yüksek Enflasyonun Nedenleri. https://www.mahfiegilmez.com/2022/06/yuksek-kur-ve-yuksek-enflasyonun.html adresinden alınmıştır.
  • Eğilmez, M. (2023, Haziran 5). Rasyonel, İrrasyonel. https://www.mahfiegilmez.com/2023/06/rasyonel-irrasyonel.html adresinden edinilmiştir.
  • Hammonds, K. H. (2016, December 2). Lab test: Solutions journalism beats brand x. https://thewholestory.solutionsjournalism.org/lab-test-solutions-journalism-beats-brand-x-b9d730108155 adresinden alınmıştır.
  • IPSOS (2023, Temmuz 6). Toplumun %84’ü için en önemli sorun ekonomi. https://www.ipsos.com/tr-tr/toplumun-84u-icin-en-onemli-sorun-ekonomi adresinden edinilmiştir.
  • Jackson, J. (2019). You are what you read, why changing your media diet can change the world. London: Unbound.
  • Karatabanoğlu, S. (2021, Mayıs 11). Gazetecilikte değişen odak: Çözüm gazeteciliği. https://www.newslabturkey.org/2021/05/11/gazetecilikte-degisen-odak-cozum-gazeteciligi/ adresinden alınmıştır.
  • Kasriel, E. (2016, August 31). Why we need solutions-focused journalism. http://www.bbc.co.uk/blogs/academy/entries/be8991c7-c1c7-42e6-a371-f40278838fa2 adresinden alınmıştır.
  • Li, M. (2021). The synergistic effects of solutions journalism and corporate social responsibility advertising. Digital Journalism, 9(3), 336-363.
  • Li, Y. (2023). Assessing the role performance of solutions journalism in a global pandemic. Journalism Practice, 17(7), 1445-1464.
  • Lough, K. & McIntyre, K. (2021). Transitioning to solutions journalism: one newsroom's shift to solutions-focused reporting. Journalism Studies, 22(2), 193-208.
  • McGregor, S. C. & Stroud, N. J. (2016). How one community responded to solutions journalism. Massachusetts: Engaging News Project, 1-8.
  • McIntyre, K. (2019). Solutions journalism: The effects of including solution information in news stories about social problems. Journalism Practice, 13(1), 16-34.
  • McIntyre, K. E. (2015). Constructive journalism: The effects of positive emotions and solution information in news stories. Chapel Hill: The University of North Carolina Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • McIntyre, K. E. & Lough, K. (2021). Toward a clearer conceptualization and operationalization of solutions journalism. Journalism, 22(6), 1558-1573.
  • McIntyre, K., Lough, K. & Manzanares, K. (2018). Solutions in the shadows: The effects of photo and text congruency in solutions journalism news stories. Journalism & Mass Communication Quarterly, 95(4), 971-989.
  • McIntyre, K. & Sobel, M. (2017). Motivating news audiences: shock them or provide them with solutions? Communication & Society, 30(1), 39–56.
  • Midberry, J. & Dahmen, N. S. (2020). Visual solutions journalism: A theoretical framework. Journalism Practice, 14(10), 1159-1178.
  • Muratoğlu, M. (2022, Eylül 6). Öyle hedefe böyle enflasyon! https://www.sozcu.com.tr/2022/yazarlar/murat-muratoglu/oyle-hedefe-boyle-enflasyon-7348182/ adresinden alınmıştır.
  • Murray, C. & Stroud, N. J. (2019). The keys to powerful solutions journalism. Texas: Center for Media Engagement.
  • Nelson, J. L., & Dahmen, N. S. (2023). Appealing to news audiences or news funders? An empirical analysis of the solutions journalism network’s revenue project. Journalism Practice, 1-18. doi: 10.1080/17512786.2023.2209779
  • Powers, E. & Curry, A. (2019). No quick fix: How journalists assess the impact and define the boundaries of solutions journalism. Journalism Studies, 20(15), 2237-2257.
  • Reeve, C. (2017, October 25). News and the negativity bias: What the research says. https://the-wholestory.solutionsjournalism.org/news-and-the-negativity-bias-what-the-research-says-78a0bca05b11 adresinden alınmıştır.
  • Reporters d’Espoirs (n.d.). Notre mission, notre histoire. Eylül 15, 2023 tarihinde http://www.reportersdespoirs.org/notre-mission/ adresinden alınmıştır.
  • Scott, C. (2016, Septemver 15). Why solutions journalism is guiding editorial decisions at the Huffington Post. https://www.journalism.co.uk/news/how-solutions-journalism-is-guiding-editorial-decisions-at-the-huffington-post/s2/a674342/ adresinden alınmıştır.
  • Similiarweb (2023, Aralık 1). En popüler web siteleri sıralaması: Türkiye genelinde en çok ziyaret edilen web siteleri. https://www.similarweb.com/tr/top-websites/turkey/ adresinden edinilmiştir.
  • SJN (n.d.). Mission. Eylül 15, 2023 tarihinde https://www.solutionsjournalism.org/about adresinden alınmıştır.
  • Sözcü. (2021a, Mart 20). Naci Ağbal’ın 132 günü: Ne dedi, ne yaptı, neden gönderildi? https://www.sozcu.com.tr/2021/ekonomi/naci-agbalin-132-gunu-ne-dedi-ne-yapti-neden-gitti-6325138/ adresinden alınmıştır.
  • Sözcü. (2021b, Mart 20). Naci Ağbal’ın görevden alınmasına tepkiler: Ekonomik intihar. https://www.sozcu.com.tr/2021/ekonomi/naci-agbalin-gorevden-alinmasina-tepkiler-6324921/?utm_source=ilgili_haber&utm_medium=free&utm_campaign=ilgilihaber adresinden alınmıştır.
  • T24. (2023, Haziran 9). Kavcıoğlu’nun 2 yıldan uzun süren Merkez Bankası başkanlığı karnesi: Enflasyon yüzde 85’in üzerini gördü; dolar kuru patladı. https://t24.com.tr/haber/sahap-kavcioglu-nun-2-yildan-uzun-suren-merkez-bankasi-baskanligi-basarisizliklarla-dolu,1114660 adresinden alınmıştır.
  • Thier, K. & Lin, T. (2022). How solutions journalism shapes support for collective climate change adaptation. Environmental Communication, 16(8), 1027-1045.
  • Thier, K., Abdenour, J., Walth, B. & Dahmen, N. S. (2021). A narrative solution: The relationship between solutions journalism, narrative transportation, and news trust. Journalism, 22(10), 2511-2530.
  • Ünüvar, İ., & Aktaş, H. (2022). Dünyada ve Türkiye’de Covid-19 pandemisinin ekonomik etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 25(1), 124-140.
  • Wenzel, A., Gerson, D., Moreno, E., Son, M. & Morrison Hawkins, B. (2018). Engaging stigmatized communities through solutions journalism: Residents of South Los Angeles respond. Journalism, 19(5), 649-667.
  • Yeniçağ. (2021, Ekim 14). Hangi Merkez Bankası Başkanı döneminde dolar ne kadar arttı? https://www.yenicaggazetesi.com.tr/hangi-baskan-doneminde-dolar-ne-oldu-480283h.htm adresinden alınmıştır.
  • Yıldızgörür, M. R. (2023). Ne önemi var? Okuyucuların haberden kaçınma davranışları üzerine nitel bir araştırma. Etkileşim, 11, 266-290.
  • Yılmaz, T. (2022, Ocak 24). Holdingler reel büyüme hedefliyor. Erişim: https://www.ekonomist.com.tr/makale/holdingler-reel-buyume-hedefliyor-28557 adresinden edinilmiştir.
Toplam 50 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Gazetecilik
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Emrah Budak 0000-0001-6896-7558

Yayımlanma Tarihi 31 Ocak 2024
Gönderilme Tarihi 14 Kasım 2023
Kabul Tarihi 31 Ocak 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024

Kaynak Göster

APA Budak, E. (2024). Sorun Odaklı Medya: Çözüm Gazeteciliği Bağlamında Ekonomi Haberlerine Yönelik Bir İnceleme. Aksaray İletişim Dergisi, 6(1), 1-22. https://doi.org/10.47771/aid.1390793