Olgu Sunumu
Yıl 2021,
, 131 - 164, 22.01.2021
Öz
Dijital emek, enformasyon toplumunun ana bileşeni olarak görülmektedir. Üretim ve dolaşımın günden güne dijital bir hal alması ve ağ mantığına göre biçimlenmesi, emek faaliyetlerinin değişimine sebep olmaktadır. Emek ürünü olarak varsayılan metalar, dijital içerikli hale gelmekte, üretim veya tüketim teknolojileri, en çok da medya endüstrisi, bu süreçte dönüşüm yaşamaktadır. Üretim, maddi olmayan emek üzerine kurulmakta, medya endüstrisi tarafından biçimlendirilmektedir. Sosyal ağlarda yaratılan içerik sistemleri maddi olmayan emek birikimi sonucu, medya endüstrisi tarafından işlenmekte ve kullanıcı verileri, maddi kaygı güden kuruluşlara satılmaktadır.
Bu doğrultuda çalışmanın amacı, enformasyon ve dijital iletişim teknolojileri aracılığıyla değişen emek kavramının, sosyal medya çağında nasıl işlerlik kazandığına ve ticari kuruluşların bu emekleri ne şekilde kullandığına dair bilgiler sunmaktır. Literatür taraması yapılarak geliştirilen çalışmada; dijital emek kavramı ve gelişim sürecine, üretim ve iletişim aracı olan sosyal medyada sermaye birikiminin ne doğrultuda gerçekleştiğine, sosyal medya platformlarında dijital emeğin nasıl oluştuğuna dair bilgilere yer verilmektedir. Ticari medya platformu olan Google ise dijital emek kavramı açısından ele alınarak, açıklanmaktadır.
Çalışmada, dijital medya kullanıcılarına ait verilerin, medya endüstrisi tarafından kullanıma açık bir halde olduğu, kişiselleştirilmiş mesajların bu veriler dikkate alınarak oluşturulduğu sonucuna varılmaktadır. Kullanılan veriler, artı değer oluşturmakta ve karşılığı ödenmemiş emek olarak ticari kuruluşların metası haline gelmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adaklı, G. (2014). Türkiye’de Sermaye ve Sermayedarlar: Medya Sermayesi ve Ultra-Çapraz Bütünleşme. Perspective, 8,18-23.
- Arthur, C. (1998). The Fluidity of Capital and the Logic of the Consept. C. Arthur ve G. Reuten (der). The Circulation of Capital: Essays on Volume Two of Marx’s Capital içinde (95-128). London: MacMilan
- ‘Ayna Dünyalar’, (2019). http://barisozcan.com/ayna-dunyalar/ Erişim Tarihi: 16.03.2020.
- Babe, R. (1995). Communication and the Transformation of Economics: Essays in İnformation, Public Policiy and Political Economy, Oxford: Westview Press.
- Başaran, F. (2005) Ağ Ekonomisi ve İnternet, Başaran, F. ve Geray, H. (der.), İletişim Ağlarının Ekonomisi: Telekomünikasyon, Kitle İletişimi, Yazılım ve İnternet içinde (237-257). Ankara: Siyasal Kitapevi.
- Bolin, G. (2011). Value and the Media, Farnham ve Burlington: Ashgate Publishing.
- Burston, J., Dyer-Witherford, N. ve Hearn, A. (2010). Digital Labour: Workers, authors, Citizens Special Issue. Ephemera, 10(3-4), 214-539.
- ‘Bürleks’, (2018). https://tr.wikipedia.org/wiki/Burlesk Erişim Tarihi: 16.03.2020.
- Cohen, N. (2008). The valorization of Surveillance: Towards a Political Economy of Facebook. Democratic Communique, 22(1), 5-22.
- Coté, M. ve Pybus, J. (2010). Learnig to İmmaterial Labour 2.0: Myspace and Social Networks. Ephemera, 7(1), 88-106. Çalışkan, B. (2009). Enformasyonun Metalaşması Üzerine. Marmara Dergisi 15, 23-46.
- Doyle, G. (2002). Understanding Media Economics, London: Publications.
- Döpfner, M. (2014). ‘An open letter to Eric Schmidt from Mathias Döpfner’, http://www.axelspringer.de/dl/433625/LetterMathiasDoepfnerEricSchmidt.pdf Erişim Tarihi: 18.03.2020.
- Dyer-Witheford, N. (1999). Cyber-Marx: Cycles and Circuits of Struggle in High- Technology Capitalism, Urbana: University of Illlinois Press.
- Ekman, M. (2019). Birikimi Anlamak Marx’ın İlkel Birikim Kuramının Medya ve İletişim Çalışmaları Açısından Önemi. V. Mosco, C. Fuchs (der). Medya, Meta ve Sermaye Birikimi: Marx Geri Döndü içinde (83-113). Ankara: NotaBene Yayınları.
- ‘Forbes Global 2000 ranking of the Worlds Biggest Companies’, (2012). https://www.forbes.com/sites/forbespr/2012/04/18/press-release-forbes-global-2000-ranking-of-the-worlds-biggest-companies/#56821f22a23f Erişim Tarihi: 17.03.2020.
- Fortunati, L. (2007). The Mobile Phone: Towards New Categories and Social Relations. Information, Communication & Society, 5(4), 513-528.
- Fuchs, C. (2015). Dijital Emek ve Karl Marx, Ankara: NotaBene Yayınları.
- Fuchs, C. (2016). Sosyal Medya: Eleştirel Bir Giriş, Ankara: NotaBene Yayınları.
- Garnham, N. (1990). Capitalismand Communication, London: SAGE Publications.
- Garnham, N. (2000). Emancipation, the Media and Modernity:Arguments about the Media and Social Theory, Oxford: Oxford University Press.
- Gelernter, D. (1993). Mirror World, ABD: Oxford University Press.
- Gilder, G. (2019). Google Sonrası Yaşam: Büyük Verinin Düşüşü ve Blokzincir Ekonomisinin Yükselişi, İstanbul: A7 Kitap Yayıncılık.
- Girard, B. (2009). The Google Way: How One Company is Revolutionizing Management As We Know It, San Francisco: No Starch Press.
- ‘Google Ads ile İşinizi Büyütün’, (2017). https://ads.google.com/intl/tr_tr/home/ Erişim Tarihi: 18.03.2020.
- ‘Google Analytcs Nedir?’, (2017). https://www.dijitalpazarlamaokulu.com/google-analytics-nedir/ Erişim Tarihi: 16.03.2020.
- Hyde, L. (2008). Armağan: Sanatsal Yaratılık Dünyayı Nasıl Değiştirir?, İstanbul: Metis Yayınları.
- ‘İçeriğiniz Bizim İçin Önemlidir’ (2020). https://www.google.com/intl/tr_tr/adsense/start/ Erişim Tarihi: 18.03.2020.
- ‘İnstagram Veri İlkesi’ (2018). https://tr-tr.facebook.com/help/instagram/519522125107875 Erişim Tarihi: 22.03.2020.
- Jhally, S. (1987). The Codes of Advertising, New York: Routledge.
- Kıyan, Z. (2015). Dijital Kapitalizm’in İletişim Alanındaki İzleri: Üretim, Dolaşım, Emek ve Tüketim Süreçleri, Toplum ve Bilim Dergisi, 135, 27-56.
- Landes, M.W. (2011). Copyright. Towse, R. (der.), A Handbook of Cultural Economics içinde (100-112). Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
- Levy, S. (2011). In The Plex: How Google Thinks, Works, and Shapes Our Lives, New York: Simon& Schuster.
- Manzerolle V. ve Smeltzer S. (2011). Consumer Databases and the Commercial Mediation of İdentity: A Medium Theory Analysis. Surveillance and Society, 8(3). 323-372.
- Manzerolle, V. R. ve Kjøsen, A. M. (2019). Sermayenin İletişimi: Sayısal Medya ve Hızlanmanın Mantığı. V. Mosco, C. Fuchs (der). Medya, Meta ve Sermaye Birikimi: Marx Geri Döndü içinde (217-246). Ankara: NotaBene Yayınları.
- Marx, K. (1978). Capital: A Critique of Political Economy Volume, D. Fernbach (çev). London: Penguin.
- Marx, K. (2015). Kapital: 1.Cilt, Mehmet Selik (çev). İstanbul: Yordam Kitap
- Mies, M. (1986). Patriarchy& Accumulation on a World Scale: Women in the İnternatioanl Division of Labour, London: Zed Books.
- Mosco, V. (1988). Introduction: Information in the Pay-per Society. Mosco, V.ve Wasko, J. (der.), Political Economy of Information içinde (3-26). Madison: The University of Wisconsin Press.
- Mosco, V. (2009). The Political Economy of Communication, London: Sage Publications.
- Murdock, D. (2011). Political Economies as Moral Economies: Commodities, Gifts and Public Goods. Wasko, J., Mosco, V. ve Sousa, H. (der.), The Handbook of Political Economy of Communication içinde (13-40). Oxford: Blackwell Publishing.
- Powers, M. S., ve Jablonski, M. (2015). The Real Cyber War: The Political Economy of Internet Freedom. Urbana, Chicago, Springfield: University of Illinois Press.
- Ryan, B. (1992). Making Capital from Culture: The Corporate From of Capitalist Production, New York: Walter de Gruyter.
- Sandoval, M. (2012). A Critical Empirical Case Study of Consumer Surveillance on Web 2.0. C. Fuchs, K. Boersma, A. Albrechtslund ve M.Sandoval (ed). Internet an Surveillance: The Challenges of Web 2.0 and Social Media içinde (147-169). New York: Routledge.
- Saraçoğlu, D. (2015). Sömürünün Yeni ve ‘Sevimli’ Yüzü: Dijital Emek. C. Fuchs. T. E. Kalaycı, S. Oğuz (çev). Dijital Emek ve Karl Marx içinde (39-56). Konya: Çizgi Kitapevi.
- Schiller, H.I. (1991). The Cultere, Inc.: The Corporate Takeover of Public Expression, New York: Oxford University Press.
- ‘Selected Financal Data’ https://www.sec.gov/Archives/edgar/data/1288776/000119312513028362/d452134d10k.htm (2012). Erişim Tarihi: 17.03.2020.
- Smythe, D. (1982). On the Audience Commodity and its Work. Durham, M.G. ve Keller, D.M. (der). Media and Cultural Studies Keywords içinde (230-256). New Jersey: Wiley-Blackwell.
- Stiegler, B. (2010). For a New Critique of Political, Cambridge: Cambridge Polity Press.
- Straw, W. (2000). Music as Commodity and Material Culture. Repercussions, 7(8), 147-171.
- Stross, R. (2008). Planet Google, New York: Free Press.
- Terranova, T. (2000). Free Labor: Producing Culture fort he Digital Economy. Social Tex, 18(2), 33-58.
- Thompson, J.B. (2008). Medya ve Modernite, İstanbul: Kırmızı Yayınları.
- Toffler, A. (1980). The Third Wave: New York: Bantam.
- Vise, D. (2005). The Google Story, London: Macmillan.
- Wasco, J. (2005). Studying the Political Economy of Media and Information. Comunicação e Sociedade, 7, 25-48.
- Winseck, D. (2011). The Political Economies of Media: The Transformation of the Global Media Industries, Winseck, D. ve Jin, D. Y.(der.), The Political Economies of Media: The Transformation of the Global Media İndustries içinde (2-48). London: Bloomsbury Academic.
- Zwick, D., Samuel, B. vd., (2009). Putting Consumers to Work. Journal of Consumer Culture 8(2), 163-196.
Toplam 57 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İletişim ve Medya Çalışmaları |
| Bölüm | Derleme Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 22 Ocak 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 |
Cited By
INSTAGRAM’IN VE TİKTOK’UN EKONOMİ-POLİTİK ELEŞTİRİSİ VE KATILIMCI KÜLTÜR OLANAKLARI
Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
https://doi.org/10.18069/firatsbed.1383291
DİJİTAL PLATFORMLARDA İÇERİK MÜLKİYETİ STRATEJİLERİ: “SADECE” MODELİ ÜZERİNE BİR İNCELEME
Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi
https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1271624
FACEBOOK-CAMBRIDGE ANALYTICA SKANDALININ KATILIMCI KÜLTÜR, DİJİTAL EMEK SÖMÜRÜSÜ VE MAHREMİYETİN İHLALİ ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ
Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli E-Dergisi
https://doi.org/10.56075/egemiadergisi.999935
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.