Araştırma Makalesi
Engelli Öğrencilerin Sınıf İçi İletişimi: Niğde Örneğinde İlköğretim Öğretmenlerinin Kaynaştırma Eğitimine Dair Görüşleri
Öz
Günlük hayatta tüm bireyler için
sosyalleşmek ve onun temel yolu olan iletişim olgusu kaçınılmazdır. Toplumun önemli
bir parçası olan engelli birey ve öğrenciler de topluluk içinde iletişim
kurmaya ihtiyaç duyarlar ancak engelli çocuklar, bu süreçte çeşitli sosyalleşme
ve eğitim sorunları ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Engelli çocukların
eğitimde yaşadıkları kısıtları ortadan kaldırmayı ya da en azından azaltmayı
amaçlayan engelli kaynaştırma eğitimi, engelli çocukların eğitim fırsatlarından
faydalanmalarını sağlamaya yöneliktir. Engelli çocukların kendilerini ve
becerilerini geliştirebilecekleri bir eğitim ortamına sahip olmalarında
öğretmenin öğrenci ile sınıf içindeki, veli ile sınıf dışımdaki doğru ve
sürekli iletişimi hayati bir rol oynar. Niğde ili örneğinde ilköğretim sınıf
öğretmenlerinin engelli öğrenciler ve kaynaştırma eğitimine dair görüşlerini
anlamayı amaçlayan bu çalışmada toplam 12 öğretmen ile görüşülmüş ve görüşmeler
tematik analize tabi tutulmuştur. Analiz neticesinde, “rahatsızlık duyma”,
“iletişime açıklık” ile “farklı eğitim ortamı” olmak üzere öğretmenlerce sık
ifade edilen üç tema belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ARIKAN, Çiğdem (2001), “Aile ve Özürlülük: Görme Özürlüler Derneği Üye Özürlü Aileleri Üzerine Bir Araştırma”, Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 1 (1), s.45-60.
- ARIKAN, Çiğdem (2002), “Sosyal Model Çerçevesinde Özürlülüğe Yaklaşım”, Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 2 (1), s.11-25.
- AYDINÖZ, Gonca (2008), Engellinin Sosyal Güvenliği Bakımından Sosyal Yardım ve Sosyal Hizmetler, Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- BATU, Sema, KIRCAALİ İFTAR, Gönül ve UZUNER, Yıldız (2004), “Özel Gereksinimli Öğrencilerin Kaynaştırıldığı Bir Kız Meslek Lisesindeki Öğretmenlerinin Kaynaştırmaya İlişkin Görüş ve Önerileri”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), s.33-50.
- BESİRİ, Arzu (2009), “Yoksulluk Ekseninde Engellilerin Eğitimi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 83, s.353-374.
- BİRLEŞMİŞ MİLLETLER; (2019), “Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD)”, https://www.un.org/development/desa/disabilities/convention-on-the-rights-of-persons-with-disabilities.html, Erişim Tarihi: 18.01.2019.
- BOGDAN, Robert and BIKLEN, Sari Knopp (2007), Qualitative Research for Education: An Introduction to Theory and Methods, Allyn & Bacon, Boston.
- BOYATZIS, Richard Eleftherios (1998), Transforming Qualitative Information: Thematic Analysis and Code Development, Thousand Oaks, CA: Sage.
- BRAUN, Virginia and CLARKE, Victoria (2006), “Using Thematic Analysis in Psychology”, Qualitative Research in Psychology, 3 (2), p.77-101.
- BURCU, Esra (2002), “Üniversitede Okuyan Özürlü Öğrencilerin Sorunları: Hacettepe-Bey tepe Kampusu Öğrencileri Örneği”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 19 (1), s.85-103.
- DEVLET İSTATİSTİK ENSTİTÜSÜ; (2004), “Türkiye Özürlüler Araştırması 2002 (Turkey Disability Survey 2002)”, https://kutuphane.tuik.gov.tr/pdf/0014899.pdf, Erişim Tarihi: 03.02.20019.
- DURDURAN, Yasemin (2009), Engelli Çocukların Engellilikleri Dışındaki Sağlık Sorunları ve Sağlık Hizmetinden Yararlanma Durumları: Kontrollü Saha Çalışması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı ABD, Konya.
- DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ (WHO); (1980), “Main Document, Definitions of Disability Definitions of the ICIDH 1980, ICIDH: The International Classification of Impairments, Disabilities and Handicaps. World Report on Disability - World Health Organization”, https://www.who.int/topics/disabilities/en/, Erişim Tarihi: 18.01.2019.
- ERİPEK, Süleyman (2003), ”Engelli Çocukların Normal Sınıflara Yerleştirilmesi”, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (2), s.157-167.
- FEREDAY, John and MUIR-COCHRANE, Eimear (2006), “Demonstrating Rigor Using Thematic Analysis: A Hybrid Approach of Inductive and Deductive Coding and Theme Development”, International Journal of Qualitative Methods, 5 (1), p.1-11.
- FOLKESTAD, Bjarte (2008), “Analysing Interview Data: Possibilities and Challenges”, Eurosphere Working Paper Series, Online Working Paper, 13.
- FRITH, Hannah and GLEESON, Kate (2004), “Clothing and Embodiment: Men Managing Body Image and Appearance”, Psychology of Men & Masculinity, 5 (1), p.40-48.
- GENÇ, Yusuf ve ÇAT, Güldane (2013), “Engellilerin İstihdamı ve Sosyal İçerme İlişkisi - Employment of Disabled People and Social Inclusion Relationship”, Akademik İncelemeler Dergisi (Journal of Academic Inquiries), 8 (1), s.363-394.
- HAYES, Nicky (1997), Theory-led Thematic Analysis: Social Identification in Small Companies, (Ed.), N. Hayes, Doing Qualitative Analysis in Psychology. Hove, Psychology Press, UK.
- İL, Sunay (2002), “Bağımsız Yaşam Modeli Özürlülük ve Sosyal Hizmet”, Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 2 (2), s.67-78.
- KARACAOĞLU, İlknur (2008), İlköğretim Okullarında Görev Yapmakta Olan Öğretmenlerin Okul İklimi Algıları ile Kaynaştırmaya İlişkin Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- KARGIN, Tevhide (2004), “Kaynaştırma: Tanımı, Gelişimi ve İlkeleri”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), s.1-13.
- KARÇKAY, Keziban (2002), “Toplumsal Bir Kimlik Olarak Özürlülük”, (Editör), Latife Bıyıklı, XII. Ulusal Özel Eğitim Kongresi (Yöntemler -Yaklaşımlar Stratejiler), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, 139-148, Ankara.
- KIRCAALİ İFTAR, Gönül ve UYSAL, Ayten (1999), “Zihin Özürlü Öğrencilere Özel Eğitim Danışmanlığı Aracılığıyla Uygulanan Resimli Fişlerle Okuma-Yazma Öğretiminin Etkililiği”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 2 (3), s.3-13.
- LYONS, Antonia and ROHLEDER, Poul (2015), Qualitative Research in Clinical and Health Psychology, Palgrave Macmillan, United Kingdom.
- MARKS, David and YARDLEY, Lucy (2004), Research Methods for Clinical and Health Psychology, Sage P., London.
- MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI (MEB) (2010), İlköğretim Okullarındaki Kaynaştırma Uygulamalarının Değerlendirilmesi, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (EARGED) Yayınları, Ankara.
- MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI (MEB) (2002), Otistik Çocukların Eğitiminde Aile El Kitabı, T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü, (Ed.), Prof. Dr. Nilüfer Darıca, MEB Yayınları, Ankara.
- ÖZDEMİR, Saadettin (2017), “Engelli Bireylerin Manevi Rehabilitelerinde İletişimin Önemi”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 38, s.137- 159.
- ÖZKAN, İshak (1994), “Benlik Saygısını Etkileyen Etmenler”, Düşünen Adam Dergisi, 7 (3), s.4-9.
- ÖZTÜRK, Mustafa (2008), Hayata Dokunuş - 2, İlke Yayıncılık, İstanbul.
- ÖZTÜRK, Mustafa (2011). Türkiye’de Engelli Gerçeği, MÜSİAD Cep Kitapları No: 30, Ajansvista Matbaacılık, İstanbul.
- SEYYAR, Ali (2008), “Sosyal Siyaset Ekseninde Yerel Özürlüler Politikası”, Yerel Siyaset Dergisi, 27, s.80-85.
- SALDANA, Johnny (2009), The Coding Manual for Qualitative Researchers, Sage, London.
- SIMONS, Lucy, LACHLEAN, Judith and SQUIRE, Corinne (2008), “Shifting the Focus: Sequential Methods of Analysis with Qualitative Data”, Qualitative Health Research, 18, p.120-132.
- TAYLOR, Steven and BOGDAN, Robert (1989) Introduction to Qualitative Research Methods: The Search for Meanings, John Wiley & Sons, New York.
- YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan (2008), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Tıpkı Yayıncılık, Ankara.
- TİYEK, Ramazan (2014), “Yerel Sosyal Politika Bağlamında İş’te Engel Yok Projesi, In the Context of Local Social Policy No Barriers on Business”, Sosyal Siyaset Konferansları / Journal of Social Policy Conferences, 66-67 (1-2), s.101-126.
- TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ (TBMM) MEVZUAT (2005), Engelliler Hakkında Kanun, Kanun Numarası: 5378, Birinci Bölüm: Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Genel Esaslar, Tarih: 07.07.2005, Sayı: 25868, Tertip: 5 Cilt: 44, Ankara.
- TBMM BASIN YAYIN VE HALKLA İLİŞKİLER BAŞKANLIĞI (2015), Engellilerle Doğru İletişim, TBMM Basımevi, Ankara.
- T.C. BAŞBAKANLIK ÖZÜRLÜLER İDARESİ BAŞKANLIĞI (2006), Özürlüler Kanunu ve İlgili Mevzuat, T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Ankara.
- YENİŞEHİRLİOĞLU, Emirhan (2013), Engelli Turistlerin Konaklama İşletmelerinde Kabul Görme Düzeyine Yönelik Algılama ve Sorunlar: Karşılaştırmalı Nitel Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Toplam 42 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Temmuz 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 1 Sayı: 2 |
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.